Praktijkvoorbeeld - 15 februari 2019

Infographics om samen te werken aan een gezonde leefomgeving

In Apeldoorn heeft 66 procent van de volwassenen wekelijks contact met de buren. Van de kinderen in Ermelo gaat 64 procent (minstens) drie keer per week met de fiets of te voet naar school. In Winterswijk is de afstand tot groen of water voor 92 procent van de inwoners minder dan 500 meter.

Deze informatie, en nog veel meer, staat op de infographics die de GGD Noord Oost Gelderland (NOG) heeft ontwikkeld. De teams Medische Milieukunde en Advisering Publieke Gezondheid (epidemiologie) hebben hun data gebundeld in infographics per gemeente. Dit geeft ambtenaren en bestuurders inzicht in de data die van invloed zijn op de (gezonde) leefomgeving en de gezondheid van hun inwoners.

Gezondheidswinst

De infographics bevatten informatie over de thema’s: Meedoen, Wonen en Werk, Leefstijl, Gebouwen en Mobiliteit. Bijvoorbeeld bevolkingsopbouw in leeftijd, hoeveel procent van de volwassenen meedoet aan activiteiten in de buurt en een overzicht van de luchtkwaliteit.

Per gemeente zijn de lokale cijfers afgezet tegen het gemiddelde in de regio Noord- en Oost-Gelderland (NOG). GGD NOG heeft informatie opgenomen uit de verschillende informatiebronnen.

Samenwerking gemeenten en GGD

Gezamenlijk zijn gemeenten en GGD tot deze infographic gekomen. Gedurende dit proces heeft de GGD veel geleerd. Zo is een goede duiding van de cijfers essentieel voor de juiste interpretatie. Dit vergt een uitgebreidere uitleg dan op een infographic past, vandaar dat een toelichtingsdocument is ontwikkeld. Ook spelen veel kwesties, zoals luchtvervuiling, in heel Nederland. Het is een uitdaging hoe je hier als gemeente mee omgaat en welke rol je hierbij kunt spelen.

Praatplaat

Het doel is om professionals van de ruimtelijke omgeving en de sociale omgeving meer met elkaar in contact te brengen over de onderwerpen waar beide domeinen een rol in spelen. Deze infographics kunnen dienen als ‘praatplaat’. Door aan de hand van de (fysieke) infographic in gesprek te gaan, worden thema’s zoals eenzaamheid en bewegen en de relatie tot leefomgeving besproken. Deze inzichten kunnen professionals meenemen bij het maken van (beleids)plannen.

“De GGD verwacht dat door het bespreken van de thema’s zoals huur-en koopwoningen en geluidsoverlast, vanzelf ook andere thema’s die in lage SES-gebieden spelen worden besproken, omdat deze veelal samenhangen”, aldus Anna Jansen van de GGD NOG.

Marijke Verstappen (gemeentesecretaris) en Tijn van Lange (projectmanager Omgevingswet) uit de gemeente Oude IJsselstreek vertellen: “De infographics zijn heel positief ontvangen. De kaart spreekt enorm en brengt uitgebreide informatie over onze gemeente inzichtelijk in beeld. Dit geeft meer bewustzijn over de gezonde leefomgeving.”

Tips

Wat ging goed:

  • De samenwerking tussen de teams Medische Milieukunde en Advisering Publieke Gezondheid (epidemiologie) is waardevol: Medische Milieukunde kan inhoudelijk aangeven wat belangrijk is en Advisering Publieke Gezondheid kan de data duiden en gebruiksklaar maken.
  • De infographics geven een goede duiding van de gezonde leefomgeving en zijn een tastbaar product. Dit zorgt ervoor dat ambtenaren geïnteresseerd zijn en het gebruiken.
  • De infographics kunnen bij verschillende soorten contacten (kennismaking, inhoudelijke sessie) gebruikt worden. Door het gebruik komt de behoefte voor doorontwikkeling bij gemeenten naar boven.

Wat ging minder goed:

  • Voor de ontwikkeling van de infographics waren veel data van verschillende bronnen nodig. Het ontvangen en verwerken van sommige gegevens heeft voor vertraging gezorgd. Dit is niet te voorkomen, omdat de GGD hierin afhankelijk is van andere organisaties (Provincie Gelderland, CBS, RIVM et cetera).
  • GGD biedt de gemeenten aan om de infographics ook op buurt- en wijkniveau te maken in plaats van op gemeenteniveau. Een lokale focus is wellicht nog nuttiger voor ambtenaren. Dit is zo’n grote klus dat de GGD dit niet als basisdienstverlening kan aanbieden.