Geldzorgen raken mensen diep. Ze hebben invloed op gezondheid, welzijn en vertrouwen. Beleidsmaatregelen werken pas écht als ze aansluiten bij het leven van mensen. In deze reeks lees je verhalen van mensen met ervaringskennis én van beleidsmakers. Wat gebeurt er als je samenwerkt? Als je luistert naar mensen die weten hoe het is? Je leest hoe beleid menselijker, eerlijker en effectiever wordt als je het samen maakt.

 

Ervaringswerkers brengen het overheidsbeleid dichter bij de mensen, vindt de gemeente Helmond. ‘Je hebt deze stemmen nodig om te weten wat er speelt en hoe je daar beleidsmatig het beste op kunt reageren.’ Helmond deed mee aan het geldzorgen – en gezondheid project van Pharos en Sterk uit Armoede.

Ervaringswerkers brengen het overheidsbeleid dichter bij de mensen, vindt de gemeente Helmond. ‘Je hebt deze stemmen nodig om te weten wat er speelt en hoe je daar beleidsmatig het beste op kunt reageren.’ Helmond deed mee aan het geldzorgen – en gezondheid project van Pharos en Sterk uit Armoede. Het werken met ervaringsdeskundigen is opgestart vanuit het Armoedenetwerk Helmond. Voor de begeleiding zijn de ervaringswerkers ondergebracht bij de LEV-groep. LEV staat voor Leven en Verbinden. Deze zelfstandige welzijnsorganisatie werkt samen met inwoners, vrijwilligers en maatschappelijke partners aan het versterken van buurten en het bevorderen van sociale samenhang. Anique Smulders is sociaal raadsvrouw bij LEV. Inwoners kunnen bij haar terecht met vragen over bijvoorbeeld uitkeringen, toeslagen, juridische problemen of energiekwesties. Ook zij ziet dagelijks hoe belangrijk het is om aan te sluiten bij de belevingswereld van mensen. ‘Veel mensen hebben geen duidelijk beeld van hun rechten, omdat de informatie vaak ingewikkeld of niet goed aansluit. Ervaringswerkers weten uit eigen ervaring hoe lastig het kan zijn om hulp te vragen.’

Ervaringskennis als kracht

Volgens beleidsadviseur en ontwikkelaar sociale basis Lotte Hermens vormt ervaringsdeskundigheid een belangrijke aanvulling op de gemeentelijke kennis. ‘De ervaringswerkers zijn goed zichtbaar binnen de organisatie en beschikken inmiddels over een uitgebreid netwerk.’ Periodiek verzorgen zij leersessies voor medewerkers van de gemeente, LEV, en diverse sociaal-maatschappelijke organisaties uit het armoedenetwerk? Tijdens deze bijeenkomsten delen zij persoonlijke ervaringen met armoede en hulpverlening, wat waardevolle inzichten oplevert voor alle deelnemers. Die inzichten worden ook direct ingezet. ‘Ze lezen mee met beleidsstukken en uitvoeringsagenda’s en ze adviseren over bijvoorbeeld het taalgebruik in gemeentelijke brieven aan inwoners. Is de brief te begrijpen? Wat roept het op bij iemand die tem maken heeft met geldzorgen of eerdere negatieve ervaringen met hulp? Die signalen zijn goud waard.’

Vroegsignalering: zien wat anderen missen

Een van de belangrijkste rollen van de ervaringswerkers is hun inzet bij vroegsignalering. ‘Zij herkennen signalen van stress of hulpvragen vaak veel eerder dan professionals’, zegt Lotte. ‘Bijvoorbeeld wanneer iemand brieven niet opent uit schaamte of omdat de inhoud te ingewikkeld is. Als je dat als gemeente niet weet, kun je iemand onbedoeld nog verder in de problemen brengen.’ Ook Anique ziet deze kracht in de praktijk: ‘Ze kennen uit ervaring de dagelijkse realiteit van mensen met geldzorgen of een onveilige thuissituatie. Wat het betekent om met schulden te leven of een aanvraag te moeten doen die je eigenlijk niet begrijpt. Dat inzicht maakt hun bijdrage zo waardevol.’

Goede begeleiding essentieel

Samenwerking met ervaringswerkers vraagt om een zorgvuldige aanpak. ‘Goede begeleiding is cruciaal’, zegt Lotte. ‘Je komt in een nieuwe organisatie terecht, moet leren hoe het sociaal domein werkt én hoe de gemeente als systeem functioneert. Daarom werken we met vaste contactpersonen. Daar kunnen de ervaringsdeskundigen met al hun vragen terecht. Het is belangrijk dat je je als ervaringswerker gehoord voelt en dat je ondersteuning krijgt als je die nodig hebt.’

Over het programma Preventie van geldzorgen Dit project is onderdeel van het programma Preventie van Geldzorgen. In samenwerking met betaalde en onbetaalde professionals, sleutelpersonen en ervaringsdeskundigen maken we geldzaken een normaal gespreksonderwerp.  Zodat we samen zorgen kunnen delen en tijdig werken aan oplossingen. Het programma Preventie van Geldzorgen is een initiatief van Divosa, Humanitas, Pharos, Sterk uit Armoede, Sociaal Werk Nederland en het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en wordt gefinancierd door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Meer informatie vind je op pharos.nl.