Praktijkvoorbeeld - 18 oktober 2021

Inclusief herstel na corona: FriendsOnline helpt jongeren met sociaal contact

In Haarlemmermeer begon welzijnsorganisatie MeerWaarde tijdens de coronatijd met FriendsOnline. Jongeren die zich eenzaam voelen of die somber zijn konden aansluiten bij een reeks online bijeenkomsten. Zo konden ze, met een beetje hulp, anderen ontmoeten. Op die manier hadden zij aandacht voor de mentale gezondheid van mensen, die tijdens de coronacrisis extra onder druk stond. Inge Janssen, sociaal makelaar jeugd bij Meerwaarde Welzijn, vertelt meer over hun initiatief.

Denkrichting: Geef extra aandacht aan mentale gezondheid

De coronacrisis heeft veel impact op het dagelijks leven en op de gezondheid van mensen. De mentale en fysieke gezondheid staat extra onder druk, vooral bij mensen in een kwetsbare positie. Door Covid-19, maar ook door eenzaamheid, stress, en (dreigende) werkeloosheid. Gemeenten werken aan herstelbeleid. Zij zoeken daarin ook naar passende aanpakken, creatieve oplossingen en beleidslijnen om gezondheidsachterstanden terug te dringen en te voorkomen. Op basis van gesprekken met GIDS-gemeenten (wethouders, beleidsmedewerkers en professionals in de wijk) stelden we denkrichtingen op voor een inclusief herstel- en transformatiebeleid. De denkrichtingen sluiten aan bij inzichten en adviezen van onder andere het SCP, de SER en de RVS en VNG/Divosa. In deze interviewreeks illustreren we elke denkrichting met voorbeelden van inclusieve aanpakken uit gemeenten. Dit keer spraken we welzijnsorganisatie MeerWaarde in Haarlemmermeer over rekening houden met de mentale gezondheid van mensen.

Inge Janssen

Dit is het tweede voorbeeld in een serie gebaseerd op de denkrichtingen. Hierin vind je suggesties voor de aanpak van gezondheidsachterstanden in en na de coronacrisis. Het praktijkvoorbeeld van MeerWaarde in Haarlemmermeer gaat over rekening houden met de mentale gezondheid van mensen.

Mentale gezondheid extra onder druk

Er zijn sterke aanwijzingen dat die mentale gezondheid tijdens de coronacrisis extra onder druk staat. Denk bijvoorbeeld aan alleenstaande geïsoleerde mensen, mantelzorgers, mensen die hun baan zijn verloren, ouderen maar ook jongeren. Zij hebben te maken met een toename van stress en angst en een vermindering van ontmoetingen. Het is dus van belang om met welzijn, ggz en de wijkteams te onderzoeken hoe je hier extra aandacht voor kunt hebben. Kijk bijvoorbeeld hoe het sociale netwerk van individuen versterkt kan worden. Of bedenk welke extra activiteiten ingezet kunnen worden om eenzaamheid te doorbreken en het welzijn van deze mensen te bevorderen.

Welzijnsorganisatie MeerWaarde werkt met jongeren die zich eenzaam voelen, somber zijn of worstelen met sociale contacten. In coronatijd hadden zij het extra moeilijk. Veel jongeren hadden geen sociaal netwerk om op terug te vallen. En vanwege de coronamaatregelen konden fysieke bijeenkomsten niet doorgaan. Om toch aandacht te houden voor deze jongeren begonnen ze met FriendsOnline; drie online avondbijeenkomsten met acht tot twaalf jongeren, tussen de 16 en 23 jaar. Het zijn jongeren die bijvoorbeeld sociale angst voelen. Omdat ze zich niet OK voelen, of problemen thuis hebben. Maar het gaat ook om jongeren met autisme, of die zich identificeren als LHBTI+. Tijdens de bijeenkomst zitten die bij elkaar, en die mix werkt prima. Wel kijken ze altijd of FriendsOnline past bij iemand, wat dat betreft is het maatwerk.

Contact maken en onderhouden

Tijdens de online bijeenkomst leren de jongeren hoe ze contact kunnen maken en onderhouden. En soms gaan jongeren samen iets doen, bijvoorbeeld sporten. Of ontstaan er vriendschappen. Maar dat is eigenlijk bijvangst. De begeleiding doet Janssen zelf samen met een collega jeugdwerker. Twee jongerenvrijwilligers helpen bij het activeren van jongeren. Zij gebruiken daarvoor een groepsapp en zij verzinnen opdrachten en challenges. Om de jongeren te leren hoe en waarover ze een gesprek zouden kunnen voeren, geven zij opdrachten. Ze vragen de deelnemers ook om na te denken over wat ze willen weten van anderen. Dat zorgt niet alleen voor oppervlakkige gesprekken, maar ook voor mooie diepgaande. Na de bijeenkomsten volgen de begeleiders de jongeren nog. Kunnen ze op eigen kracht verder of kunnen ze los worden gelaten?

Van online commitment naar live-meetings

Er zijn nu vier groepen geweest die een reeks aan online bijeenkomsten hebben gevolgd. Deelnemers geven FriendsOnline een 7-8 op een schaal van 1-10. Uit de evaluatie kwam ook naar voren dat deelnemers het belangrijk vinden dat iedereen zich committeert aan het hele traject.

Voor de toekomst denkt MeerWaarde Welzijn aan een combinatie van online bijeenkomsten en (aan het eind) een fysieke bijeenkomst. Elkaar fysiek ontmoeten draagt namelijk bij aan de ontwikkeling van de sociale vaardigheden van de jongeren. Onder meer omdat ze de lichaamstaal van anderen kunnen zien. Verder zijn er, na FriendsOnline, ook hulptrajecten voor een aantal jongeren gestart bij het jongerenwerk. De jongeren hadden dankzij FriendsOnline al een beeld bij het jongerenwerk en vertrouwen daarin. Daardoor konden ze open zijn en zelf om hulp vragen bij de dingen waar ze op dat moment mee zaten.

Lees hier ook het eerste praktijkvoorbeeld uit Utrecht