Wat een jaar was 2020. Na de schrik en zorgen zagen we ook dat binnen ons vakgebied ongelofelijk hard gewerkt is. Aan het eind van dit jaar delen we graag de zaken die we dit jaar met jullie hebben gedaan. Een kleine ‘kroniek’ van 2020, met een vooruitblik naar 2021.

Corona

• Vanaf het begin zetten onze Pharos-collega’s met hun netwerk van testpersonen zich in om coronamaatregelen in begrijpelijke taal om te zetten.
• We waren ook zichtbaar in de media. Kijk bijvoorbeeld naar deze interviews met onze collega’s Anneke Hiemstra, Maria van de Muijsenbergh en Mohammed Azzouz.
• We interviewden gemeenten en welzijnsorganisaties over de impact van corona op de aanpak van gezondheidsverschillen.
• In oktober bestudeerden we literatuur om ons te helpen de impact van corona beter te begrijpen. Dit vatten we samen in dit document.
• Daarna formuleerden we denkrichtingen voor gemeenten met een pleidooi om extra aandacht te besteden aan kwetsbare groepen.

Brede aanpak gezondheidsverschillen: vijf sporen en acht pijlers

• Deze negen principes voor een duurzame aanpak van gezondheidsverschillen kwamen al in 2019 uit, maar in 2020 brachten we ze pas echt onder de aandacht,
• Over de (inclusieve) opdrachtgeversrol van de gemeente bij de lokale aanpak van gezondheidsverschillen: Inclusief Opdrachtgeverschap Gemeenten.
• Ook misschien nog niet bij iedereen bekend: de white paper ‘Samenwerken met de mensen om wie het gaat’, over inwoners betrekken.
• De energietransitie betekent een flinke ‘make-over’ voor gebouwen en wijken. In dit inspiratieboek vind je verschillende kansen en invalshoeken om de koppeling te maken met de aanpak van gezondheidsachterstanden: Energietransitie en gezondheid in kwetsbare wijken
• Hoe maak je zichtbaar waar je mee bezig bent bij je integrale aanpak? In dit stuk ‘Keuzehulp monitoring en evalueren’ loodsen we je door de verschillende opties (waarbij we het je zo makkelijk mogelijk proberen te maken).
• Ook in deze tijd gingen de leerkringen door. De vierde leerkring armoede en gezondheid leverde weer mooie inzichten op. Lees hier de verschillende interviews met deelnemers en lessen over het borgen van innovatieve aanpakken

Praktijkvoorbeelden

Met veel plezier delen we voorbeelden van de gemeenten en hun partners van de lokale aanpakken. Dit jaar kwamen de volgende voorbeelden op onze geheel vernieuwde site te staan:

• IJsselland
• Hulst
• Roosendaal
• Leiden
• Zoetermeer
• Vaals
• Vlaardingen
• Velsen
• Hollands Midden
• Nissewaard
• Enschede/FC Twente
• Den Bosch
• Noordoost Gelderland
• Goes
• Zwolle

Heb je of ken je zelf een goed voorbeeld? Dan maken we ook van jouw gemeente graag een mooi voorbeeld. Neem contact op met de adviseur van jouw gemeente.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Preventieakkoorden

• De Preventieakkoorden bieden een kans om meer aandacht te geven aan gezondheidsverschillen en de achterliggende oorzaken hiervan. Vers van de pers vind je hier het kennisdossier Preventieakkoorden met aandacht voor iedereen. Ondersteuning bij je eigen gemeentelijke of regionale preventieakkoord kan ook vanuit Pharos.
• Voor de VNG maakten we samen met gemeenten en hun partners vijf brochures met goede voorbeelden van (processen van) preventieakkoorden. Je vindt ze hier.
• Ook formuleerden we speciaal voor de thema’s van de preventieakkoorden maatregelen en doelen om sociaaleconomische gezondheidsverschillen terug te dringen

Een greep uit onze activiteiten

De eerste maanden van het jaar was het ‘business as usual’, maar ook daarna pakten we met elkaar goed door om met behulp van videomogelijkheden zo veel mogelijk aan te kunnen sluiten bij de lokale, regionale en landelijke ontwikkelingen. Een (niet uitputtend) overzicht vind je hieronder.

• Allereerst de studiedag! Dit jaar anders dan anders, maar we kregen zeer positieve reacties op onze workshops, flitssessies, het plenaire gedeelte en de netwerkmogelijkheden. Al met al een studiedag met IMPACT.
• Omgevingswet en JOGG Limburg: in september konden we even ‘live’ met bijna 30 mensen een dag aan de slag over dit thema.
• In de regio Rijnmond organiseren we maandelijks een kennisuitwisseling in het kader van Voor Elkaar in Rijnmond (de regionale aanpak van gezondheidsverschillen).
• Digitaal spraken we ook met brede vertegenwoordigingen van onderstaande gemeenten over de Omgevingswet en gezondheidsverschillen:
  • Gouda
  • Diemen
  • Bronckhorst
• In Friesland denken we actief mee met de gemeenten over de verbinding van hun lokale aanpakken met de (regionale) Friese Preventie Aanpak en andersom.
• In de week van de aanpak van gezondheidsachterstanden organiseerden we onder andere:
  • Een masterclass Omgeving en gezondheid voor wethouders
  • Een regiomeeting voor en met GGD Kennemerland, bestuurders en ambtenaren in Kennemerland
  • We organiseerden een expertmeeting in een gemeente in het zuiden met een bestuurder, programmadirecteur, beleidsmedewerker: wat werkt bij het verkleinen van gezondheidsverschillen.
• We organiseerden met de gemeente Almere een kick off rondom het thema jeugd en gezondheidsverschillen, de start van een gemeentelijke beweging om partijen bij elkaar te brengen.
• Hoogeveen en De Wolden organiseerden samen met GezondIn een bijeenkomst voor collega’s uit alle domeinen over de vraag wat werkt bij het verkleinen van gezondheidsverschillen en hoe je Health In All Policies krijgt?
• Samen met het RIVM droegen we bij aan een regiobijeenkomst van GGD Hollands Noorden, over de landelijke gezondheidsnota, corona en gezondheidsverschillen.
• Webinars! We begonnen ermee in april en we are still going strong. Ze worden zeer positief beoordeeld. Je kunt je alweer aanmelden voor de volgende twee: Preventie: hoe bereik je mensen in kwetsbare situaties? op 15 januari en Inclusief Opdrachtgeverschap op 12 februari.
  • Opfriscursus GIDS
  • Omgeving en Gezondheid
  • Gezonde Leefstijlinterventie voor iedereen
  • Energietransitie en gezondheid
  • Leren van Wales: Sustainable development Goals en SEGV
  • Armoede en Gezondheid
  • Monitoring en Evaluatie

Deelname aan onderzoeken en landelijke trajecten

We draaien mee in verschillende landelijke trajecten en onderzoeken, waar we aansluiten vanuit GezondIn, of vanuit Pharos, met name ook door onze kennis over het bereiken en betrekken van inwoners.

• Met de Radboud Universiteit en verschillende gemeenten is de volgende call gehonoreerd: ‘Is onze omgeving toekomstbestendig voor voldoende lichaamsbeweging in een anderhalvemetersamenleving?’
• We nemen deel aan de programmacommissie Grozzerdammen. Dit is de leeromgeving binnen het Topsectorenbeleid voor het terugdringen van gezondheidsverschillen.
• We zitten aan tafel met ZonMW om te helpen bij de formulering van subsidiecriteria, om ook vanuit die kant de gezondheidsverschillen terug te dringen.
• Binnen het programma De Juiste Zorg op de Juiste Plek koppelen we onze kennis in de programmacommissie, en in de leeromgeving, aan de doelen het programma.
• We dachten mee aan, en ondertekenden natuurlijk, de pledge ‘Groen in Gezond Beleid’ van Alles is Gezondheid.

Wat kun je van ons verwachten in 2021?

• Inburgering en gezondheid is een thema dat zeker terug gaat komen.
• Portretten van inwoners die de gang hebben gemaakt vanuit de bijstand naar (vrijwilligers)werk.
• Goede voorbeelden en toepassingsmogelijkheden van de Leefplekmeter
• Meer webinars. Jullie suggesties voor thema’s zijn welkom.
• Armoede en Gezondheid: dit thema is Pharosbreed opgepakt. We hebben hiervoor alle literatuur op een rij gezet. De kennis hierover brengen we binnenkort uit.